آبسه دندان کودک(علائم+ راه های درمان)

آبسه دندان کودک مجموعه عفونت هایی است که می تواند در بافت‌های اطراف دندان (داخل دندان، لثه یا استخوان فک) در اثر عفونت باکتریایی، تورم و التهاب ایجاد کند. بسیاری از مردم اشتباهاً فکر می‌کنند که آبسه دندان فقط در بزرگسالان اتفاق می‌افتد، اما واقعیت این است که کودکان نیز ممکن است به این مشکل دچار شوند.

آبسه بسته به جایی که قرار دارند انواع و نام های متفاوت دارند. اما یک نکته مهم این است که هیچکدام از انواع آبسه به خودی خود بهبود نمی‌یابند. بنابراین، تشخیص صحیح و درمان مناسب این مشکلات بسیار حیاتی است، به ویژه زمانی که به کودکان مربوط می‌شود. اطلاعات و آگاهی والدین درباره علائم، درمان و پیشگیری از آبسه دندان، می‌تواند در ارائه مراقبت‌های بهتر و اثربخش به کودکانشان تأثیرگذار باشد.
به همین دلیل در این مطلب از سایت دکتر آلاله طلوعی، یکی از بهترین متخصصان دندانپزشکی کودکان در تهران، قصد داریم شما را با این عارضه بیشتر آشنا کنیم. پس برای آگاهی بیشتر در این زمینه تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

انواع آبسه دندان کودکان

همانطور که در پاراگراف قبل اشاره کردیم، آبسه دندان بسته به موقعیتش در دهان به انواع مختلفی تقسیم می شود. به طور کلی انواع آبسه کودکان را می توان به موارد زیر تقسیم کرد:

1. آبسه‌ لثه در کودکان: آبسه‌های لثه، نوعی از آبسه‌هایی هستند که تنها در بافت لثه شکل می‌گیرند و بر روی دندان یا لیگامان پریودنتال تأثیری ندارند. این نوع آبسه در کودکان به نسبت شایع است و ممکن است بدون هیچ ارتباطی با دندان شکل بگیرد.

2. آبسه پریودنتال در کودکان: آبسه پریودنتال یک نوع ضایعه است که بین دندان و لثه شکل می‌گیرد و با این دو بافت در ارتباط است. این نوع آبسه معمولاً ناشی از آلودگی باکتریایی در پلاک دندانی و التهاب لثه‌ها است و ممکن است در کودکان رخ دهد.

3. آبسه پریاپیکال در کودکان: آبسه پریاپیکال، یک عفونت تحتانی است که در اطراف نوک ریشه دندان کودکان شکل می‌گیرد. این نوع آبسه معمولاً ناشی از حفره‌های پوسیدگی در دندان و ورود باکتری‌ها به پالپ دندان است و می‌تواند با درد و تورم در کودکان همراه باشد.

علت آبسه دندان کودکان

معمولا اصلی‌ترین عامل آبسه در کودکان، عفونت‌های باکتریایی است. وقتی باکتری‌ها وارد پالپ دندان می‌شوند، عفونت و التهاب در آنجا ایجاد می‌کنند که در نتیجه ممکن است آبسه دندان رخ دهد.

همچنین، عفونت‌های ناشی از حفره‌ها و پوسیدگی نیز از دیگر علل معمول آبسه دندان در کودکان هستند. وقتی که حفره درمان نشود و به پالپ دندان عمیق می‌شود، باعث ایجاد عفونت می‌شود.علاوه بر این، آسیب‌های فیزیکی مانند ترک‌های عمیق در دندان یا آسیب دیدگی ناشی از تصادفات می‌توانند باعث ورود باکتری‌ها به داخل دندان شده و در نهایت به آبسه دندان منجر شوند.

نحوه تشخیص آبسه دندان در کودکان

داشتن آبسه در کودکان با علائم زیر همراه است:

1. درد حاد در ناحیه دندان آسیب دیده، و احتمالاً در نواحی مجاور از جمله دندان‌های دیگر، گوش کودک، گردن، شقیقه و/یا چشم‌ها.
2. حساسیت به تغییرات دما که ممکن است باعث افزایش درد شود.
3. حساسیت به فشار وارد شده بر روی دندان آسیب دیده که می‌تواند باعث درد شدید شود.
4. لق شدن غیرطبیعی دندان که ممکن است به علت عفونت در زیر آن باشد.
5. تغییر رنگ در دندان آسیب دیده، مثلاً سیاه شدن دندان که ممکن است نشانه آسیب جدی باشد.
6. تورم ویا قرمزی در لثه نزدیک دندان آسیب دیده که نشانگر وجود التهاب و آبسه است.
7. تورم در صورت که ممکن است منجر به بروز تورم در صورت و ناحیه‌های دیگر از جمله غدد لنفاوی زیر فک یا گردن کودک شود.
8. مشاهده تب که نشانه‌ای از وجود عفونت در دندان و یا آبسه است.

درمان آبسه دندان کودک

درمان آبسه دندان در کودکان معمولاً به عنوان یک اورژانس دندانپزشکی محسوب می‌شود و بستگی به شدت عفونت و وضعیت عمومی کودک دارد. روش‌های درمانی متداول آبسه دندان در بچه های عبارتند از:

1. درمان دارویی: استفاده از داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند باعث از بین رفتن عفونت و باکتری ها شود.
2. درمان کانال ریشه: اگر عفونت به پالپ دندان کودک رسیده باشد، احتمالاً نیاز به انجام درمان کانال ریشه خواهد بود. این روش شامل پاکسازی کامل عفونت از داخل دندان و پر کردن کانال ریشه است تا از ورود باکتری‌ها جلوگیری شود.
3. درناژ: در برخی موارد، آبسه دندان به اندازه‌ای بزرگ و شدید می‌شود که نیاز به درمان جراحی دارد. این فرآیند شامل ایجاد شکاف در لثه برای تخلیه مایعات و عفونت از ناحیه دندان می‌شود.
4. کشیدن دندان: در برخی موارد، اگر دندان آسیب دیده به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را نجات داد، دندانپزشک ممکن است تصمیم به کشیدن دندان بگیرد تا از گسترش عفونت جلوگیری شود و عفونت کنترل شود.

هر یک از این روش‌ها بستگی به شدت و موقعیت آبسه دندان و تشخیص دندانپزشک دارد. بنابراین، مهم است که در صورت مشاهده هر یک از علائم آبسه دندان در کودکان، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب اعمال شود و عوارض بیشتر جلوگیری شود.

درمان خانگی آبسه دندان کودک

استفاده از روش‌های درمان خانگی ممکن است در کاهش علائم آبسه دندان کودکان موثر باشد. اما لازم به ذکر است که این روش‌ها نباید به عنوان جایگزین مشاوره و درمان دندانپزشکی در نظر گرفته شوند و در صورت بروز علائم شدید، به دندانپزشک مراجعه باید کرد. در ادامه، روش‌های درمان خانگی برای آبسه دندان کودکان را بررسی خواهیم کرد:

• استفاده از کمپرس یخ: قرار دادن یک کیسه یا قطعه یخ درون کیسه پارچه و قرار دادن آن بر روی ناحیه آسیب دیده می‌تواند به تسکین درد و کاهش تورم کمک کند. این کار را می‌توانید به مدت 10-15 دقیقه هر بار تکرار کنید.
• استفاده از آب نمک: آب نمک گرم به عنوان یک ضد التهاب موضعی می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. برای آماده‌سازی آب نمک، یک فنجان آب گرم را با یک قاشق چای‌خوری نمک مخلوط کرده و دهان را با آن شستشو دهید.
• اجتناب از مصرف غذاهای گرم و یا سرد: مصرف غذاهای گرم یا سرد می‌تواند علائم را بدتر کند، بنابراین بهتر است از مصرف آنها پرهیز کنید تا علائم بهبود یابند.
• استفاده از اسانس پونه کوهی: اسانس پونه کوهی نیز دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است. می‌توانید چند قطره از این اسانس را به یک قاشق آب اضافه کرده و با استفاده از گاز بر روی ناحیه دردناک قرار دهید.
• جوش شیرین: جوش شیرین به عنوان یک ضد باکتری طبیعی شناخته شده است و ممکن است به کنترل عفونت و کاهش التهاب کمک کند. می‌توانید یک عصاره از گیاه جوش شیرین تهیه کرده و آن را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.

آیا آبسه دندان خود به خود درمان می شود؟

خیر، آبسه دندان به طور خودبه‌خود درمان نمی‌شود. آبسه دندان نشان‌دهنده یک عفونت است که نیاز به درمان حرفه‌ای از طریق دندانپزشک دارد. اگر فرزندتان علائم آبسه دندان را تجربه می کند، مهم است به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید تا عفونت درمان شود و از ایجاد مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. همچنین، تلاش برای درمان آبسه دندان در خانه می‌تواند به تشدید عفونت و گسترش آن منجر شود، بنابراین هرگز تلاش نکنید که آبسه دندان را به صورت خودسرانه درمان کنید.

آیا آبسه های دندان شیری خطرناک هستند؟

آبسه‌ دندان شیری در کودکان می‌توانند نشانه‌هایی از عفونت دندان یا لثه باشند و در صورت عدم مراقبت و درمان مناسب، ممکن است خطرناک باشند. اگرچه دندان‌های شیری موقتی هستند و پس از مدتی جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند، اما عفونت‌های مرتبط با آنها می‌توانند به دندان‌های دائمی و حتی به سایر ناحیه‌های دهان و فک‌ها گسترش یابند.

اگر آبسه دندان شیری در کودک شما مشاهده شده است، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب انجام شود. عفونت‌های دندان شیری که به تعویق بیافتند ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری مانند آسیب به ریشه دندان، تخریب بافت‌های پیرامونی دندان و حتی  افتادن زودهنگام دندان شیری شوند. بنابراین، پیگیری و درمان آبسه‌های دندان شیری به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است تا عواقب بیشتری جلوگیری شود و سلامت دندان‌های کودک حفظ شود.

برای پیشگیری از آبسه دندان کودکان چه اقداماتی باید انجام داد؟

برای پیشگیری از آبسه دندان در کودکان، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

• بهداشت دهان: کودکان باید روزانه دندان‌های خود را دو بار، صبح و شب، با مسواک مناسب سنشان بشویند. همچنین، استفاده از نخ دندانی و دهانشویه می‌تواند به پیشگیری از تجمع پلاک و کاهش خطر آبسه دندان کمک کند.
• تغذیه سالم: تغذیه صحیح و متنوع که شامل میوه‌ها، سبزیجات، مواد غذایی پر از کلسیم، و کم‌چربی باشد، به سلامت دهان کودک کمک می‌کند و از بروز عفونت‌ها و التهابات جلوگیری می‌کند.
•  مراجعه منظم به دندانپزشک: برنامه‌ریزی برای مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک از جمله اقداماتی است که می‌توانید انجام دهید. دندانپزشک می‌تواند مسائل مرتبط با دندان‌ها و لثه‌های کودکان را ارزیابی کرده و نکات و راهکارهای پیشگیری ارائه دهد.