بهداشت دهان و دندان کودکان، یکی از مسائل مهمی است که والدین باید به آن توجه جدی داشته باشند. بیماری های دهان و دندان کودکان اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشوند، می‌توانند عوارض جدی را در پی داشته باشند. از این رو، والدین هرگاه با هرگونه مشکلی مواجه شوند، باید بدون تأخیر به یک متخصص دندانپزشکی کودک مراجعه کنند تا از هر گونه مشکل جدی در آینده جلوگیری کنند.
در این مطلب از سایت دکتر آلاله طلوعی، بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان در تهران، قصد داریم به بررسی شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان کودکان بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب، همراه ما باشید.
شایع ترین بیماری های دهان و دندان کودکان
از جمله رایج ترین بیماری های دهان و دندان که ممکن است کودکان به آن مبتلا شوند عبارتند از:
شکستن و ترک خوردن دندان کودک
ضربه به دندان، شکستن و ترک خوردگی آن از جمله مشکلاتی است که تقریبا در هر زمانی ممکن است برای کودکان اتفاق افتد. ورزش کردن، بازی های خشن، دوچرخه سواری و.. همه مواردی هستند که می توانند باعث ضربه و آسیب به دندان ها و در موارد شدید تر افتادن دندان شوند.
همه این موارد جز موارد اورژانسی هستند که در صورت اتفاق فورا باید به دندانپزشک مراجعه شود. برای آشنایی بیشتر در زمان مواجهه با این اتفاقات پیشنهاد می کنیم مقاله ” کارهای اورژانس در هنگام صدمه دندان ها” را مطالعه فرمایید.
پوسیدگی دندان کودک
پوسیدگی دندان شیری، یکی از بیماری‌های شایع دهان و دندان در کودکان است. اکثر کودکان خردسال در آغاز، مهارت‌های لازم برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را ندارد. همین امر و داشتن رژیم غذایی غذایی پر از قند، می‌تواند پوسیدگی دندان را به یکی از مشکلات اصلی در این گروه سنی تبدیل کند.
برای جلوگیری از این مشکلات تا زمان تسلط کامل کودکان بر مسواک زدن و کشیدن نخ دندان والدین باید بر این فرایند نظارت داشته باشند و در انجام این موارد به آن ها کمک کنند. اطمینان از پاک کردن کامل پلاک‌ها، باکتری‌ها و ذرات غذایی از روی دندان‌های کودکان به جلوگیری از پوسیدگی زودرس دندان کمک می‌کند. در صورت پوسیدگی دندان کودک، با روش هایی مانند پر کردن و یا عصب کشی دندان کودک آن می توان این مشکل را درمان کرد.
بیماری های لثه
بیماری‌های لثه، از جمله شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان در کودکان هستند. این بیماری‌ها ممکن است از التهاب و خونریزی لثه تا عفونت‌های جدی‌تری مانند پریودنتیت (بیماری لثه عمیق)، و بافت‌های اطراف لثه شامل کمانژنتیوم (چرک قرمز) را شامل شوند.
این مشکلات می‌توانند در صورت عدم مراقبت و درمان مناسب، به فرسایش دندان‌ها و از دست دادن آنها منجر شوند. بنابراین، مراقبت منظم از بهداشت دهان و دندان، استفاده از مسواک و نخ دندان و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی‌های منظم، از جمله اقداماتی هستند که می‌تواند از پیشگیری و مدیریت بیماری‌های لثه در کودکان کمک کند.
سرطان دهان
سرطان دهان، یکی از بیماری‌هایی است که کودکان ممکن است به آن دچار شوند. این بیماری می‌تواند در هر سنی اتفاق بیافتد، اما در بزرگسالان بیشتر مشاهده می‌شود.
تشخیص زودرس و درمان موثر سرطان دهان در کودکان بسیار اهمیت دارد. برنامه‌های منظم مراقبت از بهداشت دهانی، شناسایی علائم و نشانه‌های مشکوک مانند زخم، تورم، خونریزی‌های غیرعادی و تغییرات در رنگ لثه‌ها، و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی‌های دوره‌ای و سیستماتیک، از اقدامات مؤثری هستند که می‌توانند در پیشگیری و مدیریت سرطان دهان در کودکان کمک کنند.
بوی بد دهان کودک
بوی بد دهان، یکی از مشکلات رایج در دهان و دندان کودکان است که می‌تواند به طور قابل توجهی بر راحتی و سلامت آنها تأثیر بگذارد. این مشکل ممکن است ناشی از مواد شیمیایی نامطبوعی باشد که توسط باکتری‌های موجود در دهان تولید می‌شود و به بوی بد دهان منجر می‌شود. این باکتری‌ها اغلب از غذاهای باقی‌مانده، پلاک و مایعات دهان تغذیه می‌کنند و هنگام هضم آنها، مواد شیمیایی نامطبوعی مانند هیدروژن سولفید تولید می‌شود که باعث بوی بد دهان می‌شود.
برای پیشگیری و درمان این مشکل، مراقبت دوره‌ای و منظم از بهداشت دهانی از جمله استفاده از دهانشویه‌های ضد باکتری و مسواک زدن به طور منظم توصیه می‌شود. در صورتی که بوی بد دهان مداوم باقی بماند، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کرده و علت آن را بررسی کنید.
برای آشنایی با علت بوی بد دهان کودک و روش های درمان آن پبشنهاد می کنیم مقاله ” علت بوی بد دهان کودک و راه های درمان آن” را مطالعه نمایید.
تغییر رنگ دندان کودک یکی از رایج ترین بیماری های دهان و دندان کودکان
تغییر رنگ دندان کودکان از جمله مشکلات شایع در زمینه بهداشت دهان و دندان آنهاست. این مشکل ممکن است از عوامل متنوعی ناشی شود که می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- عدم رعایت بهداشتن دهان و دندان: نباید از مسواک نزدن در کودکان غافل شد؛ زیرا این موضوع می‌تواند منجر به تجمع پلاک و پوسیدگی و در نتیجه تغییر رنگ دندان‌ها شود.
- مصرف آب میوه‌های قندی: مصرف آب میوه‌های قندی یا آغشته کردن پستانک به مایعات شیرین می‌تواند به تغییر رنگ دندان‌ها منجر شود.
- مصرف داروها: برخی داروها مانند تتراسایکلین در بارداری و مصرف مکمل آهن در کودکان و یا داروهای گلی بن گلامید برای درمان دیابت می‌توانند تغییر رنگ دندان‌ها را به همراه داشته باشند.
- تروما یا ضربه: ضربه یا شکستگی دندان می‌تواند باعث نکروز دندان و تغییر رنگ آنها به مرور زمان شود.
توجه به این نکات و انجام اقدامات پیشگیری مانند مراقبت مرتب از دندان‌ها ومصرف غذاهای سالم می‌تواند از ایجاد تغییر رنگ دندان‌ها در کودکان جلوگیری کند. به علاوه، برای اطمینان از سلامت دهان و دندان کودکان، معاینات دوره‌ای و منظم توسط دندانپزشک نیز ضروری است.
آبسه دندان
یکی از مشکلات شایع دهان و دندان در کودکان، آبسه دندان است که وقتی عصب دندان (پالپ) دچار عفونت می‌شود، ایجاد می‌شود. این عفونت معمولاً به دلیل عدم درمان و تخریب باکتری‌ها درون دندان رخ می‌دهد. آبسه دندان ممکن است به عنوان یک توده نرم یا ورم در اطراف دندان و یا در لثه‌ها ظاهر شود.
درمان آبسه دندان معمولاً از طریق درمان های دندانپزشکی صورت می‌گیرد. این درمان ها شامل مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص دقیق، درمان عفونت و حفظ سلامت دندان و بافت‌های اطراف آن است.
به طور معمول، درمان شامل دو مرحله است. ابتدا، دندانپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد التهابی تجویز کند تا عفونت را کنترل کند و درمان اولیه را آغاز کند. سپس، در صورت عدم بهبودی، عصب کشی دندان ممکن است انجام شود که در آن عصب دندان و بافت‌های آلوده حذف شده و فضای خالی با مواد مخصوص پر می‌شود. این روش‌ها معمولاً به حفظ دندان و کنترل عفونت کمک می‌کنند.
برفک دهان کودک
برفک دهان که با نام انگلیسی ” oral thrush” نوعی بیماری قارچی شایع دهان و دندان در کودکان است . در واقع برفک دهان نوعی قارچ است که در صورت رشد کردن می تواند باعث عفونت دهانی شود. عفونت های ایجاد شده توسط این نوع قارچ باعث ظاهر شدن برجستگی های سفید رنگ بر روی زبان و داخل گونه ها می شود.
به طور کلی برفک دهان یک بیماری عفونی خفیف است که عوارض جدی به همراه ندارد. با این وجود این عفونت برای کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می تواند خطرناک باشد.
تبخال دهان کودک
تبخال دهان کودکان، یکی از معضلات شایع و در عین حال مزاحم در زمینه دهان و دندان آنان است. این تبخال‌ها که به نام تاول تب نیز شناخته می‌شوند، تاول‌های کوچک پر از مایعی هستند که بر روی لبها یا در نزدیکی آنها ظاهر می‌شوند. این تبخال‌ها ممکن است به صورت تکی یا به صورت خوشه‌ای ظاهر شوند.
تبخال‌ها دهانی به‌طور طبیعی و بدون نیاز به درمان خاصی خودبخود بهبود می‌یابند. با این وجود برای درمان تبخال‌های دهان کودکان، ابتدا باید علت ایجاد آنها را مشخص کرد. اگر تبخال‌ها به علت عفونت ویروسی یا قارچی باشند، معمولاً درمان آنها با استفاده از داروهای ضد ویروسی یا ضد قارچی انجام می‌شود. همچنین، استفاده از مواد ضد التهاب و آنتی‌بیوتیک ممکن است در برخی موارد موردنیاز باشد.
آفت دهان یکی از شایع ترین بیماری های دهان و دندان کودکان
زخم دهان یا آفت دهان، معمولاً به صورت زخم‌های کوچک، قرمز و دردآوری در دهان ظاهر می‌شود. این زخم‌ها ممکن است روی لبها، دهان، لثه‌ها یا سایر قسمت‌های داخلی دهان پدید آید. از جمله علل شایع آفت دهان می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
- ضربه به دهان و لثه: برخورد لثه با اشیاء سخت مانند دندان‌ها یا خوراکی های سفت می‌تواند باعث آسیب و زخم در دهان شود.
- عوامل التهابی: التهابات دهانی نظیر التهاب لثه، آنتی‌میکروبیال یا التهابات قارچی می‌توانند باعث ظهور زخم‌های دهانی شوند.
- عفونت‌ها: برخی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا عفونت‌های تنفسی می‌توانند زخم‌های دهانی را ایجاد کنند.
- استرس: استرس و فشار روحی می‌تواند به افزایش احتمال ظهور آفت‌های دهانی منجر شود.
برای درمان زخم‌های دهانی، اقداماتی نظیر استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده و شستشوی دهان با آب نمک موثر است. همچنین، از آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد ویروسی در صورت لزوم ممکن است استفاده شود. در صورت عدم بهبودی و طولانی‌مدت بودن زخم‌ها، مراجعه به پزشک متخصص توصیه می‌شود.
سخن آخر
معمولا کودکان به دلیل حساسیت بالا نسبت به بزرگسالان بیشتر مستعد مبتلا به انواع بیماری های دهان و دندان هستند. به عنوان والدین، در صورت مشاهده هر یک از علائم بیماری های دهان و دندان در کودکان، جهت جلوگیری از عوارض شدیدتر توصیه می شود به یک متخصص دندانپزشک کودکان مراجعه نمایید.
