تفاوت پالپوتومی و پالپکتومی چیست؟

پالپوتومی و پالپکتومی، دو رویکرد پیشرفته و نوین در حوزه دندانپزشکی کودکان هستند که می توانند بافت آسیب دیده پالپ دندان را بدون کشیدن دندان درمان کنند. اما چه تفاوتی بین این دو روش وجود دارد؟ مزایا و معایب این دو روش چیست؟ برای درمان عفونت و پوسیدگی دندان کودک کدام روش مناسب تر است؟

اگر شما هم به دنبال پاسخ به این پرسش ها هستید در این مقاله از سایت دکتر آلاله طلوعی، متخصص دندانپزشک کودکان در تهران، همراه ما باشید.

پالپ دندان چیست؟

قبل از پرداختن به تفاوت پالپوتومی و پالپکتومی بهتر است با مفهوم پالپ دندان آشنا شویم. پالپ دندان، هسته مهم و حیاتی دندان، یک مجموعه از عروق خونی، اعصاب، و بافت همبند است که درون هر دندان واقع شده و به عنوان “قلب” دندان شناخته می‌شود. این بافت حساس و زنده باعث حفظ و تغذیه دندان می‌شود و در واکنش به تحریک‌های مختلف مثل گرما، سرما، فشار، و درد واکنش نشان می‌دهد.

پالپ دندان نه تنها مسئول حفظ سلامت دندان است، بلکه در ایجاد ساختار دندان نیز نقش اساسی دارد. این بافت زنده در مراحل رشد و تکامل دندان، از جمله در دوران کودکی و جوانی، نقش بسیار مهمی دارد.

حالا که با مفهوم پالپ دندان آشنا شدیم، می‌توانیم به تفاوت‌ها و جزئیات پالپوتومی و پالپکتومی بپردازیم.

پالپوتومی دندان چیست؟

پالپوتومی دندان، یک فرآیند دندانپزشکی پیشرفته است که با هدف حفظ دندان‌های شیری در کودکان اجرا می‌شود. در این روش، پالپ دندان که به دلیل التهاب یا عفونت آسیب دیده است، حذف می‌شود.

به زبان ساده، وقتی پالپ دندان به ویژه در قسمت بالایی دندان (تاج دندان) دچار عفونت می‌شود، دندان‌پزشک یک منفذ روی دندان کودک ایجاد می‌کند و سپس پالپ را از داخل دندان خارج می‌کند. این کار به حفظ سلامت دندان کودک کمک می‌کند و در عین حال، به کانال ریشه دندان آسیبی وارد نمی‌شود.

پالپکتومی چیست؟

اگر عفونت دندان کودک به حدی باشد که ریشه را درگیر کند از روش پالپکتومی استفاده می شود. در این روش هم پالپ دندان و هم کانال ریشه دندان برداشته می شود. این روش مانند روش عصب کشی در بزرگسالان است. به همین دلیل به آن عصب کشی دندان شیری کودکان هم گفته می شود.

تفاوت پالپکتومی و پالپوتومی در چیست؟

در روش پالپوتومی تنها قسمت پالپ تاج دندان حذف می‌شود و پالپ موجود در ریشه‌ها باقی می‌ماند. این روش معمولاً در مواردی انجام می‌شود که عفونت یا مشکلات پالپ تا حد زیادی به تاج دندان محدود باشد و ریشه‌ها تحت تأثیر عفونت و پوسیدگی قرار نگرفته باشند. پالپوتومی، اغلب در شرایطی که کودک دچار درد شدید دندان به دلیل عفونت باشد ولی ریشه‌های دندان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده باشند، اجرا می‌شود. این روش تأثیر خاصی فقط بر روی پالپ آسیب دیده دندان دارد و ریشه‌ها را تحت تأثیر نمی‌گذارد.

در پالپکتومی، پالپ و ریشه دندان کودک حذف و با موادی خاص جایگزین می‌شود. این روش برای مواردی مناسب است که عفونت در تاج و ریشه دندان باشد و نیاز به پاکسازی کل مجرای ریشه و جلوگیری از باقی‌ماندن عفونت داشته باشیم.

مراحل انجام پالپوتومی

1. بی حسی موضعی: با استفاده از بی حس‌کننده‌های موضعی، دندان به‌طور کامل بی حس می‌شود تا کودک هنگام درمان احساس درد ننماید.
2. ایزوله کردن دندان: با نصب رابردم (پوشش لاستیکی ) ، دندان از دیگر بخش‌های دهان جدا شده و از ورود بزاق جلوگیری می‌شود.
3. حذف پالپ تاج: با استفاده از ابزارهای خاص، پالپ تاج دندان به‌طور کامل حذف می‌شود.
4. کنترل خونریزی: در طی درمان برای کنترل خونریزی احتمالی، از داروهای خاصی استفاده می‌شود.
5. پر کردن فضای تاج: فضای خالی پس از حذف پالپ تاج با استفاده از مواد مناسبی پر می‌شود.
6. روکش دندان: در نهایت، دندان با یک روکش دندان مصنوعی پوشانده می‌شود تا شکل و زیبایی طبیعی دندان حفظ گردد.

مراحل انجام پالپکتومی

1. بی حسی موضعی: استفاده از مواد بی حسی به منظور کاهش درد در هنگام درمان.
2. ایجاد سوراخ در دندان:  برای دسترسی به قسمت پالپ دندان، یک سوراخ ایجاد می‌شود.
3. برداشتن پالپ و ریشه دندان: با استفاده از ابزارهای کوچک دندانپزشکی، پالپ و ریشه دندان برداشته می‌شوند.
4. تمیز و ضد عفونی کردن دندان: پس از برداشت پالپ، دندان با مواد ضدعفونی کننده تمیز می‌شود.
5. پر کردن دندان با مواد جذبی: فضای خالی دندان با استفاده از مواد قابل جذب پر می‌شود.
6. روکش دندان:جهت پوشاندن دندان، از روکش دندان استفاده می‌شود.

چرا به جای کشیدن دندان شیری باید از روش های پالپکتومی و پالپوتومی استفاده کرد؟

دندانپزشکان متخصص، به جای کشیدن دندان‌های شیری، از روش‌هایی چون پالپکتومی و پالپوتومی استفاده می‌کنند. این اقدامات برای حفظ دندان‌های شیری و ارائه مراقبت‌های بهتر به کودکان انجام می‌شوند. دلایل استفاده از این روش‌ها به جای کشیدن دندان شیری عبارتند از:

1. حفظ فضای مخصوص دندان‌های دائمی: دندان‌های شیری نقش مهمی در حفظ فضای مخصوص دندان‌های دائمی ایفا می‌کنند. اگر یک دندان شیری زودتر از زمان طبیعی خود بیافتد، ممکن است فضا برای دندان‌های دائمی تغییر کند و باعث مشکلات در نظم و چیدمان دندان ها شود.

2. تأثیر بر رشد صحیح دهان و فک: دندان‌های شیری نقش در رشد صحیح دهان و فک دارند. حفظ این دندان‌ها تاثیر مستقیم بر توسعه صحیح ساختمان دهان و فک خواهد داشت.

3. جلوگیری از مشکلات گفتاری: دندان‌های شیری در ترتیب صحیح گفتار کودکان نقش دارند. از دست رفتن زودرس این دندان‌ها ممکن است به مشکلاتی در گفتار و تلفظ منجر شود.

پالپوتومی درد کمتری دارد یا پالپکتومی؟

عموماً پالپوتومی کمترین مقدار درد را نسبت به پالپکتومی دارد. در پالپوتومی، تنها پالپ تاج دندان برداشته می‌شود و پالپ ریشه باقی می‌ماند. این فرآیند کمترین تداخل با ساختارهای عمیق تر دندان را ایجاد می‌کند، که باعث کاهش درد پس از جراحی می شود.

برای درمان دندان آسیب دیده کودک روش پالپوتومی بهتر است یا پالپکتومی؟

در تصمیم بین پالپوتومی و پالپکتومی برای درمان دندان آسیب دیده کودک، مهمترین عوامل موقعیت و میزان گسترش عفونت دندان است. اگر عفونت در تاج دندان محدود و ریشه دندان درگیر نشده باشد، پالپوتومی به عنوان یک روش حفظ دندان شیری و ایجاد شرایط مناسب برای رشد دندان‌های دائمی ممکن است مناسب باشد.

اما اگر عفونت به ریشه دندان گسترش یابده باشد و یا پالپوتومی توانایی کنترل عفونت را فراهم نکند، پالپکتومی با حذف پالپ تاج و ریشه دندان ممکن است انتخاب شود. تصمیم نهایی با مشاوره دندان‌پزشک و بررسی دقیق شرایط خاص هر بیمار گرفته می‌شود تا حفظ دندان و ایجاد تأثیر مثبت بر رشد دندان‌های دائمی تضمین شود.

تفاوت پالپکتومی با پالپوتومی در قیمت

هزینه پروسه پالپوتومی به طور کلی کمتر از پالپکتومی است. دلیل این اختلاف قیمت به اجرای هر فرآیند مربوط می‌شود. در پالپوتومی، تنها پالپ دندان که ممکن است عفونت داشته باشد، خارج می‌شود و سپس دندان با مواد مناسبی پر می‌شود. اما در پالپکتومی، علاوه بر پالپ دندانف ریشه دندان نیز درمان می شود. این امر باعث افزایش هزینه و قیمت نهایی پروسه پالپکتومی می‌شود.

در نهایت

 برای انتخاب بین دو روش پالپکتومی و پالپوتومی و انجام آن، انتخاب بهترین دندانپزشک اطفال بسیار اهمیت دارد. دندان‌های شیری نقش بسزایی در سلامت کلی دندان های کودک دارند. یک دندانپزشک متخصص و با تجربه می‌تواند با ارائه خدماتی به‌روز و با کیفیت، به بهبود و حفظ سلامت دندان‌های کودکان کمک کرده و تجربه مثبتی را برای آنان فراهم آورد.
دکتر آلاله طلوعی به عنوان یکی از برترین متخصصان دندانپزشکی اطفال، آماده مشاوره و درمان پالپکتومی و پالپوتومی کودک شما در تهران هستند. در صورت نیاز به این درمان ها می توانید به آدرس مطب ایشان به نشانی تهران، زعفرانیه، خیابان مقدس اردبیلی، خیابان پسیان جنوبی، پلاک14، برج الماس، واحد 14 مراجعه نمایید.