دندان شماره 6، اولین دندان آسیاب دائمی است که در حدود شش سالگی کودکان ظاهر میشود به همین دلیل گاهی به آن دندان شش سالگی نیز می گویند. این دندان با از دست دادن دندانهای شیری رشد نمی کند بلکه در انتهای ردیف دندانهای شیری خود به وجود میآید. دندان ششم نقش بسیار مهمی در فرآیند جویدن دارد و به عنوان راهنمای رویش سایر دندان های دائمی عمل می کند.
همچنین وجود این دندان آن نقش مهمی بر شکل طبیعی فک ها و زیبایی چهره دارد. بسیاری از والدین ازرویش این دندان و اهمیت آن اطلاعی ندارند. به همین دلیل در این نوشته از سایت دکتر آلاله طلوعی، بهترین دندانپزشک اطفال در تهران، قصد داریم به بررسی و اهمیت رشد این دندان بپردازیم.
فهرست مطالب
تفاوت دندان شماره 6 با دندان شیری
دندان شماره ۶، که همچنین به نام دندان مولار اول یا دندان آسیاب اول شناخته میشود، اولین دندان آسیاب دائمی است که در دهان ظاهر میشود. در حالی که دندانهای شیری نیز در مکانهای مشابهی در دهان کودکان قرار دارند، دندان شماره ۶ تفاوتهای مهمی با دندانهای شیری دارد:
- پایداری و دوام: دندان شماره ۶ دندان دائمی است که تا زمان بزرگ شدن کودک در دهان باقی میماند، در حالی که دندانهای شیری پس از مدتی می افتند.
- ساختار و اندازه: دندان شش از لحاظ ساختار و اندازه بزرگتر و پیچیدهتر از دندانهای شیری است. این دندان دارای برش و شیارهای بیشتری برای خرد کردن غذا است.
- نقش در فرآیند رشد: دندان شماره ۶ علاوه بر نقش اساسی در فرآیند جویدن، به عنوان راهنمایی برای رویش سایر دندانهای دائمی عمل میکند.
چرا دندان شماره 6 آسیب پذیر تر از سایر دندان هاست؟
- دندان شیش، که به عنوان یکی از دندانهای آسیاب دائمی در دهان قرار دارد، در پشت دندانهای آسیای دوم شیری ظاهر می شود و رویش آن با افتادن هیچکدام از دندانهای شیری همراه نیست. متأسفانه، بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از این موضوع، متوجه رویش این دندان در دهان کودک خود نمیشوند و اشتباها فکر میکنند که این دندان همانند دندانهای شیری است که در نهایت خواهد افتاد. این باور غلط میتواند منجر به سهلانگاری در مورد مراقبت و بهداشت این دندان شود که باید تا آخر عمر در دهان باقی بماند.
- کودکان به دلیل نداشتن برنامهٔ غذایی منظم و تمایل زیاد به مصرف خوراکیهای شیرین برای دندان بیشتر از دیگران در معرض خطر پوسیدگی دندانها هستند. مصرف مکرر این مواد میتواند منجر به پوسیدگی زودرس دندانها، از جمله دندان شماره ۶، شود.
- تا دو سال پس از رشد، دندانها به استحکام و بلوغ کافی نرسیدهاند. به همین دلیل، مقاومت کافی در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتریهای پوسیدگیزا را ندارند.
- در سطح این دندان، شیارها و فرورفتگیهای عمیقی وجود دارد که محل مناسبی برای جمع شدن مواد غذایی و فعالیت میکروبهای پوسیدگیزا است.
- کودکان مهارت و دقت کافی برای مسواکزدن مناسب دندانهایشان را ندارند و همین امر می تواند به آسیب پذیر بودن و پوسیدگی بیشتر دندان ششم منجر شود.
نکات مهم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان شماره 6
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان شماره ۶ کودکتان و حفظ سلامت آن، میتوانید به نکات زیر توجه کنید:
- مراقبت از بهداشت دهان: مسواک زدن دو بار در روز با مسواک نرم و استفاده از مسواک برای شستشوی دهان پس از هر وعده غذایی میتواند از تجمع پلاک و باکتریها در دهان جلوگیری کند.
- معاینه دوره ای دندان کودک: در حدود سن 6 سالگی، با انجام معاینات دورهای دهان کودک خود در منزل، مراقبت منظم و نظارت بر روی رویش دندانها را داشته باشید تا به زودتر مشکلاتی مانند پوسیدگی را تشخیص دهید.
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید: استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید میتواند به تقویت مینای دندان کمک کرده و از پوسیدگی آن جلوگیری کند.
- کنترل مصرف قند و غذاهای شیرین: مصرف محصولات شیرینیپزی و نوشیدنیهای شیرین را به حداقل برسانید، زیرا قند و اسیدهای تولید شده توسط باکتریها میتوانند به سمت پوسیدگی دندانها کمک کنند.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: با مراجعه منظم به دندانپزشک و انجام تمیزی دندان حرفهای و بررسیهای دورهای، میتوانید مشکلات را به موقع شناسایی کرده و اقدامات مناسب را برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها انجام دهید.
- انجام فیشورسیلانت: تا دو سال پس از رویش دندان و پیش از پوسیدگی آن، کودک خود را به دندانپزشک ببرید تا در صورت لزوم درمان فیشورسیلانت (شیارپوش) برای دندانهایش صورت گیرد. این درمان با استفاده از مادهای که محکم به دندان میچسبد، شیارها و فرورفتگیهای دندان را پر میکند و از پوسیدگی آنها جلوگیری میکند.
- تغذیه سالم: مصرف غذاهایی که غنی از ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، و ویتامین C هستند، میتواند به قویتر شدن دندانها و پیشگیری از پوسیدگی آنها کمک کند.
- همراهی کودکان در مراقبت از دهان: آموزش و همراهی کودکان در مراقبت از دهان و دندانهایشان، از جمله تکنیکهای مسواک زدن صحیح، میتواند به جلوگیری از پوسیدگی دندانها کمک کند.