برای جلوگیری از پوسیدگی دندان چه بخوریم؟ این سوالی است که دکتر آلاله طلوعی بهترین دندانپزشک کودکان در شمال تهران، قصد دارند در این مقاله به آن بپردازد. مطالعه این مطلب نه تنها برای پیشگیری از پوسیدگی دندانهای کودکان دلبندتان مفید است؛ بلکه برای جلوگیری از پوسیدگی دندانهای شما والدین عزیز هم بسیار کاربرد دارد.
در این مقاله که برگرفته از جدیدترین تحقیقات و مقالات روز دندانپزشکی است؛ به مواد غذایی و ویتامینهای مفید که باعث پیشگیری از پوسیدگی و همچنین مواد غذایی مضر برای دندان که باعث ایجاد و پیشرفت پوسیدگی میشوند خواهیم پرداخت. پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
فهرست مطالب
بهترین و بدترین غذاها برای دندانها چیست؟
حتما تا به حال نام کتاب ” شما آن چیزی هستید که میخورید ” را شنیدهاید؛ این کتاب به دانش و آگاهی افراد در مورد غذاهایی که میخورند، می افزاید و آنها را به سمت خوردن غذاهای صحیح و سالم برای داشتن زندگی بهتر ترقیب میکند. ” شما آن چیزی هستید که میخورید ” در مورد دندانها و لثههای شما هم بسیار صدق میکند.
برخی از غذاهای مصرفی روزانه ما باعث پوسیدگی دندان میشود و اما برخی دیگر به مبارزه با تجمع پلاک و پوسیدگی کمک میکنند. پس برخی از غذاها هستند که باید به دنبال مصرف مداوم آنها باشید و در عوض، خوردن برخی از آنها را باید محدود کنید. بهتر است قبل از پرداختن به مواد غذایی مفید و مضر، مکانیسم پوسیدگی دندان را توضیح مختصری دهیم.
مکانیسم پوسیدگی دندان
زمانی که شما غذاهای دارای نشاسته و مواد قندی را مصرف میکنید؛ علاوه بر تغذیه خودتان نوعی از باکتریها که به آنها باکتریهای پوسیدگیزا گفته میشود؛ راهم تغذیه میکنید. این باکتریها به صورت یک لایه نازک، نامرئی و چسبنده که به آن پلاک گفته میشود بر روی سطح دندانهای شما وجود دارند.
این باکتریهای پوسیدگیزا با تجزیه قند یا نشاستههای موجود در دهان، اسیدی تولید میکنند. این اسید، در صورت مسواک نزدن و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، میتواند به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر پس از غذا به مینای دندانهای شما آسیب بزند و باعث پوسیدگی دندان، التهاب و عفونت لثه و آسیب به استخوان فک شود.
مواد غذایی پیشگیری کننده از پوسیدگی دندان
میوهها و سبزیجات سرشار از فیبر
به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA):
غذاهای حاوی فیبر مانند میوهها و سبزیجات به تمیز نگه داشتن دندانها و لثهها و همچنین به جریان انداختن بزاق برای تشکیل نشدن پلاک روی دندان کمک میکنند.
- همانطور که گفته شد میوهها و سبزیجات سرشار از فیبر، ضد پوسیدگی دندان هستند. این مواد غذایی بزاق دهان که بهترین دفاع طبیعی بدن در برابر پوسیدگی و بیماری لثه است را به جریان میاندازند.
- بزاق دهان حدود ۲۰ دقیقه پس از خوردن مواد غذایی حاوی قند یا نشاسته شروع میکند به کاهش اثرات اسیدها و آنزیمهایی که به دندانهای شما حمله میکنند.
- بزاق دهان همچنین حاوی مقدار زیادی از کلسیم و فسفات است. برای همین هم مواد معدنی از دست رفته توسط اسیدهای باکتریها را به دندانها باز میگرداند و باعث ترمیم آنها میشود.
محصولات لبنی
- محصولات لبنی مانند پنیر، شیر و ماست ساده از دیگر مواد غذایی تولید کننده بزاق دهان هستند.
- این مواد لبنی هم مانند سبزی و میوه دارای کلسیم و فسفات برای بازگرداندن مواد معدنی از دست رفته از دندانها و بازسازی مینای دندان هستند.
- اگر از آن دسته افرادی هستید که بدن شما توانایی هضم لاکتوز موجود در لبنیات را ندارد؛ از غذاهای غنی شده با کلسیم و ویتامین مانند سویا حتماً استفاده کنید.
چای سبز و سیاه
چای سبز و سیاه هردو دارای مادهای به نام پلی فنول یا پلیفنلها (به انگلیسی: Polyphenols) هستند. این ماده در داخل دهان دو کار انجام میدهد:
- یا باکتریها را از بین میبرد.
- یا از ساخت اسید توسط آنها جلوگیری میکند.
اگر از آب حاوی فلوراید برای دم کردن چای خود استفاده کنید یک فنجان چای علاوه بر خواصی که گفته شد؛ می تواند منبع خوبی از فلوراید هم باشد.
به گفته دکتر آلاله طلوعی متخصص ارتودنسی پیشگیری در تهران:
درست است که انواع چای به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک میکند اما مصرف آنها با مواد شیرین مخصوصا قند یا شکر میتواند محیط مناسبی برای رشد باکتریهای پوسیدگیزا و تولید اسید بیشتر برای تخریب مینای دندان ایجاد کند.
آدامس بدون قند
- آدامس بدون قند یک بزاق ساز عالی دیگر است که ذرات غذا را از دهان شما پاک میکند. آدامسهای حاوی قند باعث افزایش احتمال پوسیدگی در دهان میشوند؛ بنابراین لازم است حتما آدامس فاقد قند بعد از غذا و در هنگام میان وعده مصرف شود.
- آدامس های بدون قند، مخصوصاً برای افرادی بسیار مفید است که دارای بزاق کم و خشکی دهان هستند.
غذاهای حاوی فلوراید
برخلاف تصور رایج در عموم مردم طبق تحقیقات جدیدی که بر روی ماده فلوراید انجام شده است مصرف و خوردن مقدار معینی از فلوراید بسیار مفید و کمک کننده برای تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی و خرابی آن است.
محصولات و غذاهای حاوی فلوراید که به صورت تجاری تهیه میشوند مانند: آب آشامیدنی حاوی فلوراید، محصولات مربوط به طیور، غذاهای دریایی و غلات پودر شده حاوی فلوراید، میتوانند برای سلامت دندانها بسیار مفید باشند.
مواد غذایی مسبب پوسیدگی دندان
آب نبات و شیرینی چسبناک
آبنبات و شیرینیهای چسبناک به دلیل داشتن قند و به سختی پاک شدن از روی دندانها احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می دهند؛ اگر قصد دارید شیرینی مصرف کنید، سعی کنید شیرینیهایی را استفاده کنید که لازم نیست مدت زمان زیادی آن را در دهان خود نگه دارید. شیرینی جاتی مانند: آبنبات چوبی و کاراملی، مدت زمان زیادی در دهان باید نگه داشته شوند تا بتوان آنها را خورد.
مواد غذایی حاوی نشاسته
سعی کنید غذاهای نشاسته ای که میتوانند در دهان گیر کنند را کاهش دهید. به عنوان مثال، نانهای نرم و چیپس سیب زمینی میتوانند بین دندانهای شما گیر کنند و مانند مواد قندی، باعث تولید و افزایش اسید برای تخریب مینای دندان توسط باکتری های پوسیدگیزا میشوند.
نوشیدنیهای گازدار
- نوشیدنیهای گازدار مانند: آب میوه و نوشابههای گازدار. این نوشیدنیها منبع اصلی قند افزوده در میان کودکان و نوجوانان هستند. آنها پر از شکر هستند و بیشتر نوشابهها دارای اسیدهای فسفریک و سیتریک هستند که مینای دندان را از بین میبرند.
- برای کم کردن آسیب این نوشیدنیها به دندان بهتر است هنگامی که آنها را مصرف میکنید حتما از نی استفاده کنید تا تماس آنها با دندان شما به حداقل برسد.
مواد خشک کننده دهان
مواد خشک کننده دهان که باعث کاهش بزاق و بنابراین خشک شدن دهان میشوند؛ مانند الکل و بسیاری از داروها باعث ایجاد پلاک بر روی دندانها وپوسیدگی آنها میشوند؛ اگر علت خشکی دهان شما به دلیل داروهایی است که مصرف میکنید؛ حتما این موضوع را با دندان پزشک خود در میان بگذارید.
متخصصین دندانپزشکی می توانند با روشهای تخصصی مانند استفاده از فلوراید تراپی یا تجویز شویندههای حاوی فلوراید برای مسواک زدن مقاومت مینای دندان شما را در برابر پوسیدگی بالا ببرند. دکتر آلاله طلوعی بهترین دندانپزشک کودکان در زعفرانیه تهران، ارائه دهنده انواع خدمات تخصصی جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان هستند. برای مطالعه بیشتر به صفحات «فلوراید تراپی در تهران» و «فیشورسیلانت در تهران» مراجعه کنید.
برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکمان چه کنیم؟
علاوه بر مصرف و سعی بر کاهش مصرف مواد غذایی که در بالا به آنها اشاره شد؛ شما والدین عزیز کارهای دیگری هم میتوانید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودک دلبندتان انجام دهید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
- مراجعه منظم برای معاینات دندانپزشکی به دندانپزشک متخصص کودکان
- انجام خدمات تخصصی دندانپزشکی مانند: استفاده از درزگیرهای دندان، روکش دندان و فلوراید تراپی
- آموزش نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به کودک
- استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید
شما همراهان عزیز می توانید برای مطالعه بیشتر در مورد نحوه انجام روکش دندان و همینطور دندانپزشکی کودکان با بیهوشی به مقالات «روکش دندان کودک در تهران» و «دندانپزشکی کودک تحت بیهوشی در تهران» مراجعه کنید.
سخن آخر
در این مقاله دکتر آلاله طلوعی دندانپزشک اطفال در زعفرانیه، به این سوال پرتکرار شما یعنی: “برای جلوگیری از پوسیدگی دندان چه بخوریم؟” پاسخ دادند. دانستیم که میوهها و سبزیجات سرشار از فیبر، محصولات لبنی، چای سبز و سیاه، آدامس بدون قند و غذاهای حاوی فلوراید میتوانند در پیشگیری از پوسیدگی دندان به ما کمک کند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که انتخاب یک متخصص دندانپزشک با تجربه و حرفهای برای کودک خود و انجام معاینات دوره ای میتواند در پیشگیری و درمان زودهنگام پوسیدگی و خرابی دندانهای او بسیار کمک کننده باشد.
دکتر طلوعی انواع خدمات تخصصی مربوط به کودکان مانند: کشیدن دندان کودک در تهران و عصب کشی دندان کودک در تهران را با جدیدترین تجهیزات روز دنیا و بهترین مواد دندانپزشکی انجام میدهند. برای رزرو نوبت و دریافت مشاوره رایگان میتوانید همه روزه از ساعت: ۱۰ صبح تا ۱۲ ظهر و ۴ عصر تا ۸ شب با شماره: ۰۹۱۰۱۳۷۲۸۲۰ تماس حاصل فرمایید.
