در این مقاله دکتر آلاله طلوعی متخصص دندانپزشک اطفال در تهران، قصد دارند به شما والدین عزیز هر آنچه باید در مورد پستانک ارتودنسی بدانید را آموزش دهند. مطالبی از قبیل: انواع پستانک ارتودنسی، فواید، معایب و مضرات استفاده از پستانکهای ارتودنسی وهمچنین بهترین زمان شروع استفاده ازاین وسیله مهم را به شما خواهند آموخت.
پستانک ارتودنسی یا Orthodontic pacifier، یک نوع پستانک است که با توجه به طراحی خاص آن، به کودک کمک میکند تا با مکیدن آن در قالب دهان خود اصلاح و بهبودی ایجاد کند و همچنین از ایجاد مشکلات دندانی در آینده جلوگیری کند. این نوع پستانک به دلیل داشتن طرحی که شبیه به شکل دهان است، کمک میکند که دهان و فک کودک در حالت صحیح قرار گیرند.
فهرست مطالب
پستانک ارتودنسی چیست؟
پستانک ارتودنسی گاهی اوقات با نام پستانک ارتودنتیک (Orthodontic pacifier) هم شناخته میشود. در گذشته، پستانکها شکل سادهای داشتند و تنها برای سرگرمی و آرامکردن کودکان استفاده میشدند؛ اما امروزه، به گونهای طراحی شدهاند که به پیشگیری از مشکلات مرتبط با فک و دندانهای کودکان کمک میکنند و تنها یک وسیله برای نیاز به مکیدن و سرگرمکردن نوزاد نیستند.
این نوع پستانکها که به نام پستانک ارتودنسی شناخته میشوند، بهگونهای طراحی شدهاند که کمترین آسیب را به ساختارهای فک، دهان و دندانها وارد میکنند؛ این به این دلیل است که ساختار آنها به نوک سینه مادر شباهت دارد. به عبارت دیگر، در قسمت پایین پهن و در قسمت بالا گرد هستند.
طراحی پستانک ارتودنسی با رشد فک و دندان نوزاد هماهنگ میشود و شکل آن را در بهترین حالت حفظ میکند؛ به عبارت دیگر، در زمان مکیدن کودک، سر این پستانک پهن میشود (همانند نوک پستان مادر) و به طرز مؤثری فشار اضافی از روی لثهها و دندانهای کودک در حال رشد اعمال میشود.
آیا پستانک ارتودنسی برای همه کودکان مناسب است؟
به گفته دکتر آلاله طلوعی متخصص ارتودنسی پیشگیری در تهران:
خیر، پستانک ارتودنسی برای همه کودکان مناسب نیست. هدف اصلی از استفاده از پستانک ارتودنسی کمک به بهبود رشد دندانها و جلوگیری از ایجاد مشکلات ارتودنسی در آینده است. در صورتی که دندانهای کودک به طور طبیعی و بدون هیچ گونه مشکلی در حال رشد و تکامل هستند، استفاده از پستانک ارتودنسی نیاز نیست و حتی ممکن است به جای بهبود، باعث به وجود آمدن مشکلاتی شود.
بنابراین، قبل از استفاده از پستانک ارتودنسی برای کودکان، بهتر است با یک دندانپزشک متخصص کودکان مشاوره کنید تا ببینید آیا استفاده از پستانک برای کودک شما مناسب است یا خیر. در برخی موارد، دندانپزشک کودکان ممکن است پیشنهاد کند که کودک شما به جای پستانک ارتودنسی، از دیگر روشهای بهبود رشد دندانها استفاده کند.
انواع پستانک ارتودنسی کودکان چیست؟
پستانکهای ارتودنسی برای کودکان به صورت مختلفی طراحی شدهاند، تا با توجه به نیازهای و وضعیت دندانی هر کودک، انتخاب مناسبی انجام شود. این انواع پستانکها به طور عمده در دو دستهی مختلف تقسیم میشوند:
پستانکهای ارتودنسی سیلیکونی (Silicone Orthodontic Pacifiers)
این نوع پستانکها از سیلیکون ساخته شدهاند که مواد غیر سمی و ایمنی برای کودکان است. پستانکهای سیلیکونی به طور کلی انعطافپذیر و مقاوم هستند و میتوانند با ساختار دندانها و فکها تطابق بیشتری داشته باشند.
پستانکهای ارتودنسی لاتکسی (Latex Orthodontic Pacifiers)
این نوع پستانکها از لاتکس (پلاستیک)، یک نوع ماده طبیعی ساخته شدهاند. برخی کودکان ممکن است به پستانکهای لاتکسی حساسیت داشته باشند. بنابراین، والدین عزیز قبل از استفاده از پستانکهای لاتکسی باید اطمینان حاصل کنید که کودکتان به این نوع ماده حساسیت نداشته باشد.
فواید پستانک ارتودنسی چیست؟
اگر پستانک ارتودنسی، در سن مناسب، به صورت صحیح و متعادل استفاده شده، میتواند برای کودکان مزایای زیادی داشته باشد. در ادامه برخی از فواید اصلی استفاده از پستانک ارتودنسی برای کودکان را برای شما ذکر خواهیم کرد:
ترمیم و تنظیم دندانها و فکها
یکی از مهمترین فواید پستانک ارتودنسی، کمک به ترمیم و تنظیم صحیح دندانها و فکهای کودک است. استفاده مناسب از پستانک ارتودنسی میتواند به ترازبندی درست دندانها و اصلاح مشکلاتی مانند مکعبهای برخوردی کمک کند.
کاهش نیروها و فشارها
پستانک ارتودنسی، نیروها و فشارهایی که به دندانها و فکها وارد میشود را کاهش میدهد. این کار باعث کاهش احتمال ایجاد آسیب و نقصهای دندانی میشود.
آرامش کودک و والدین
استفاده از پستانک ارتودنسی میتواند کودک را آرام کند و او را در زمانهای نیاز به مکیدن و سرگرمی ارضا کند. همچنین با توجه به نقش پیشگیری از آسیب به فک و دندانها و جلوگیری از مشکلات تنفسی، خیال والدین را هم راحت از بابت آسیب و مشکلات بعدی میکند.
کاهش احتمال سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
مرگ ناگهان و بیدلیل نوزادان، مشکلی بسیار جدی و خطرناک است که به عنوان سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (Sudden Infant Death Syndrome – SIDS) شناخته میشود. این وضعیت به مرگ ناگهان نوزاد در زمان خواب، بدون هیچ نشانهی پیشآگاهی پزشکی یا علامت آشکاری در کالبد نوزاد که بتواند در حین بررسی پزشکی تشخیص داده شود، اشاره دارد.
برخی اوقات این مشکل را مرگ تخت خواب نیز مینامند، زیرا اغلب در حین خواب کودکان در تخت خواب رخ میدهد. این وضعیت در نوزادان پسر بیشتر دیده میشود. به نظر میرسد کودکانی که پستانک ارتودنسی استفاده میکنند به دلیل هماهنگی سر پستانک با سقف دهان کودک و کمک به تنفس بهتر، کمتر به این مشکل مهلک دچار میشوند.
معایب استفاده از پستانک ارتودنسی چیست؟
استفاده از پستانکهای ارتودنسی علاوه بر محاسن و خوبیهایی که در بالا هم گفته شد، همچنین میتواند معایب و مضراتی داشته باشد که در زیر به برخی از آنها اشاره میشود:
- وابسته شدن کودک: استفاده مداوم از پستانک ارتودنسی ممکن است باعث عادت و وابستگی کودک به آن شود. کودک میتواند به پستانک ارتودنسی وابسته شود و آن را بهطور مداوم در دهان نگه دارد، که ممکن است منجر به انتقال فشار به دندانها و فکها شود.
- نقصهای گفتاری: استفاده نادرست و مداوم از پستانک ارتودنسی میتواند باعث ایجاد نقصهای گفتاری شود.
- احتمال ابتلا به عفونت: استفاده نادرست از پستانک ارتودنسی میتواند ریسک عفونتهای دهان و لثهها را افزایش دهد، بهخصوص اگر پستانک کمی کثیف باشد.
- مشکلات تنفسی: برخی پستانکهای ارتودنسی میتوانند باعث مشکلات تنفسی در کودکان شوند. مثلاً اگر به طورصحیح در دهان قرار داده نشود و یا تکهای از آن به دلیل جنس نامرغوب، در دهان کودک جدا شود، این مسئله میتواند به تنگی نفس و عدم تنفس مناسب منجر شود.
- جایگزینی عادتهای بد دیگربه جای پستانک: در صورتی که کودک به پستانک ارتودنسی عادت کند، ممکن است در صورت عدم حضور پستانک، به عادتهای بد دیگری مانند مکیدن انگشت شست، ناخن جویدن یا مکیدن و در دهان بردن دیگر اشیاء، روی آورد.
- امکان تاثیر منفی بر تغذیه: برخی از کودکان ممکن است با استفاده از پستانک ارتودنسی و عادت به آن، کمتر به شیر مادر تمایل داشته باشند، که این موضوع میتواند تاثیر منفی بر تغذیه آنها داشته باشد.
بهترین زمان شروع و قطع استفاده از پستانک ارتودنسی چه سنی است؟
زمان شروع و قطع استفاده از پستانک ارتودنسی برای هر کودک ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ادامه به برخی نکات کلی در مورد زمان مناسب برای شروع و قطع استفاده از پستانک ارتودنسی اشاره میشود:
بهترین سن شروع استفاده از پستانک ارتودنسی
بهترین سن شروع استفاده از پستانک ارتودنسی به نقل از دکتر طلوعی متخصص دندانپزشکی کودک تحت بیهوشی در تهران:
بیشتر ارتودنتیستها و دندانپزشکان کودک توصیه میکنند که بهترین زمان برای شروع استفاده از پستانک ارتودنسی پس از درآمدن دندانهای اولیه (دندانهای شیری) و یادگیری کودک به مکیدن شیر از پستان مادر است؛ یعنی معمولاً در حدود 6 ماهگی تا 1 سالگی کودک.
بهترین سن قطع استفاده از پستانک ارتودنسی
برای قطع استفاده از پستانک ارتودنسی نیز ممکن است زمان مناسب برای هر کودک متفاوت باشد. بسیاری از اطفال تقریباً تا دو سالگی از پستانک استفاده میکنند، اما به طور کلی، میتوانید با مشورت ارتودنتیست و دندانپزشک کودکان، زمان مناسب برای قطع استفاده را تعیین کنید.
نحوه قراردادن پستانک ارتودنسی
طبق بررسیهای انجام شده توسط تیم حرفهای دکتر طلوعی متخصص عصب کشی دندان کودک در تهران، نشان میدهد که مادران عزیز از سایتهای مختلفی از جمله نینی سایت، بیشترین علاقه را به یادگیری چگونگی استفاده و نحوه قراردادن پستانک ارتودنسی در دهان نوزادان دارند.
از جمله سؤالات پرتکرار مادران عزیز حاضر در نینی سایت عبارتاند از:
- “پستانک ارتودنسی کدوم طرفی باید قرار بگیره در دهن نوزاد؟”
- “چجوری پستانک ارتودنسی رو بزارم دهن نوزاد؟”
- “سر پستانک ارتودنسی باید پایین باشه یا بالا؟”
در ادامه، به طور کامل و دقیق توضیح خواهیم داد که نحوه قراردادن پستانک ارتودنسی در دهان نوزاد باید چگونه باشد:
- پستانک ارتودنسی دارای دو قسمت برآمده و فرورفته (صاف) است. برای قرار دادن پستانک ارتودنسی به درستی، باید سر صاف یا شیبدار آن بر روی زبان نوزاد قرار گیرد و قسمت برآمده پستانک به سقف دهان نوزاد تماس داشته باشد.
- اطمینان حاصل کنید که پستانک ارتودنسی بهطور مناسب با دهان کودک تطابق دارد و هیچ فشار غیرطبیعی به دندانها و فکها ایجاد نمیشود. همچنین، بهتر است پستانک را در زمانهای محدودی استفاده کنید و در صورت صدمه دیدن یا سوراخ شدن، آن را تعویض نمایید.
- با رعایت این نکات و دستورالعملها، شما میتوانید پستانک ارتودنسی را به درستی در دهان نوزاد قرار دهید و از مزایا و فواید آن به نحو احسن بهرهبرده شوید. همچنین، در صورت لزوم و بهمنظور بهتر شدن استفاده، مشاوره با یک متخصص دندانپزشک کودکان نیز توصیه میشود.
همراهان عزیز، دکتر آلاله طلوعی تمامی خدمات مربوط به سلامتی و بهبودی دهان و دندان کودکان دلبند شما از جمله: فلوراید درمانی، شیارپوشی و روکش دندان را با جدیدترین تجهیزات روز دنیا و در کمترین زمان با حداقلترین درد و ترس ممکن انجام میدهند. برای اطلاعات بیشتر به صفحات: فلوراید تراپی در تهران، فیشورسیلانت در تهران و روکش دندان کودک در تهران مراجعه کنید.
کلام نهایی
در این مقاله دکتر آلاله طلوعی متخصص کشیدن دندان کودک در تهران، برای شما والدین عزیز هر آنچه باید در مورد پستانک ارتودنسی بدانید را توضیح دادند. دانستیم پستانک ارتودنسی ابزاری است که برای ترمیم، تنظیم و پیشگیری از آسیب دندانها و فکهای کودکان استفاده میشود.
در زمانهای قدیم، پستانکها بهصورت ساده و تنها برای آرامکردن نوزادان مورد استفاده قرار میگرفتند؛ اما امروزه، پستانکها بهگونهای طراحی میشوند که به جلوگیری از مشکلات فک و دندانها کمک کنند. این پستانکها با داشتن ساختار شبیه به نوک سینه مادر و با تطابق با ساختارهای دهان کودک، فشار مناسب را به دندانها و فکها اعمال میکنند و در حین مکیدن سر پستانک پهن میشود.
هرچند استفاده از پستانک ارتودنسی برای برخی کودکان مفید و موثر است؛ اما باید نکات مهمی را برای آن در نظر گرفت. استفاده نادرست از پستانک ارتودنسی میتواند عادتهای بد، نقصهای گفتاری و مشکلات عفونی در دهان ایجاد کند. بهتر است با مشورت از متخصص دندانپزشک کودکان، زمان مناسب شروع و قطع استفاده از پستانک ارتودنسی را تعیین کنید و تکنیکهای درست قرار دادن پستانک را یاد بگیرید تا از این ابزار به بهترین شکل بهرهبرده شود.
برای دریافت نوبت و انجام معاینات ضرروی دندانهای کودک خود کافیست با شمارههای: 09101372820 و ۰۲۱۲۶۳۵۵۴۲۹ تماس حاصل فرمایید و از توصیهها و تشخیصهای تخصصی و حرفهای دکتر طلوعی بهرهمند شود.